Er zijn diverse redenen om de oude gloeilampen te vervangen met moderne LED lampen. Je bespaart er veel energie mee waardoor de elektriciteitsrekening lager wordt, het is minder belastend voor het milieu, LED’s gaan veel langer mee én ze worden niet heet. Hoewel de fittingen gelijk zijn aan de traditionele gloeilampen, kun je niet zomaar iedere LED lamp in iedere fitting draaien. Met name bij dimbare lampen moet je goed opletten. Op deze pagina leggen we uit hoe LED verlichting dimmen werkt, en hoe je met huisautomatisering de verlichting in de woning naar jouw hand kunt zetten.
Vijf feiten die je moet weten over dimbare LED’s
1. Kan iedere LED lamp gedimd worden?
Nee, je kunt niet iedere LED lamp dimmen. Dat verklaart ook vaak het prijsverschil tussen ogenschijnlijk twee gelijkwaardige LED lampen. Wanneer je een LED lamp wilt gebruiken met een dimmer, zal de lamp hier ook geschikt voor moeten zijn. Dit staat op de verpakking aangegeven. Je kunt een dimbare lamp wel in een normale fitting zonder dimmer gebruiken, maar dan betaal je voor een functie die je niet zult gebruiken.
2. Werkt iedere dimmer met LED lampen?
Nee, niet iedere dimmer werkt met LED lampen. Wanneer je op dit moment een moderne dimmer of armatuur met ingebouwde dimmer koopt, mag je eigenlijk wel verwachten dat je er dimbare LED lampen in kunt gebruiken. Bij oudere lampen in huis is dat lang niet altijd het geval. Als je voorheen een standaard gloeilamp of halogeenlamp hebt gebruikt, is de kans groot dat het systeem niet geschikt is voor LED lampen. Soms werkt het, soms niet, soms een beetje. Maar ideaal zal het waarschijnlijk niet zijn.
3. Minder wattage met LED verlichting
Een groot voordeel van LED’s is het veel lagere wattage. Bij LED verlichting wordt vaak gerekend in lichtopbrengst, deze wordt uitgedrukt in Lumen. Soms staat er een vergelijkbare gloeilamp op de verpakking, maar dat is niet altijd het geval. Een 60 Watt gloeilamp komt overeen met een LED lamp van 6 tot 8 Watt. In dit geval komt het uit op ongeveer 10 procent van het oorspronkelijke wattage, maar dat is niet altijd het geval. Vandaar dat de aanduiding in Lumen veel duidelijker is.
4. De tien procent richtlijn
Hoewel je niet zomaar een 100 Watt lamp kunt vervangen met een 10 Watt LED lamp, kun je bij dimmers voor het gemak wel de tien procent richtlijn hanteren. Stel, je hebt een dimmer die belastbaar is tot 200 Watt. Dat betekent niet dat je 20 LED lampen van 10 Watt kunt dimmen, maar slechts 2 lampen van 10 Watt. Het gaat dus niet zozeer om het wattage, maar de lichtopbrengst. Dit principe gaat ook de andere kant uit, veel oudere dimmers zijn gemaakt voor een behoorlijk wattage. Als de bestaande dimmer is gemaakt voor lampen tussen 40 Watt en 200 Watt, en je maakt gebruikt van twee LED lampen van 6 Watt, zal de dimmer niet goed functioneren.
5. Meer vervangen dan de lampen
Uit het vorige punt wordt waarschijnlijk al duidelijk dat je in een aantal gevallen niet alleen de lampen moet vervangen, maar het volledige armatuur. Dat geldt dus voor plafonnières, schemerlampen en andere soorten verlichting met dimmer. Je kunt het dimmer element vervangen wanneer dat mogelijk is, je kunt uiteraard ook alles vervangen. Uiteraard zijn daar wel meer kosten aan verbonden.
In conclusie kunnen we stellen dat je niet zomaar een moderne LED lamp op een oude dimmer kunt aansluiten. Wanneer je LED lampen wilt dimmen, zul je een moderne dimmer moeten installeren die de werking van de LED’s niet verstoort.
Slimme lampen voor huisautomatisering
Omdat steeds meer mensen kiezen voor huisautomatisering, is er ook een grote behoefte aan lampen die je op afstand kunt dimmen. De Philips Hue serie is hier een bekend voorbeeld van, je kunt deze lampen dimmen met de bijbehorende app. Zigbee werkt volgens een ander protocol, IKEA heeft ook een lijn slimme lampen die op dit moment nog niet met veel huisautomatisering producten werkt van andere merken. Met een Somfy TaHoma kun je wel Philips Hue lampen bedienen, evenals Sonos luidsprekers en elektrische gordijnen. Zo kun je met een centrale app op je smartphone of tablet meerdere slimme apparaten bedienen.
Slimme lampen zonder dimmer
Wanneer je gewoon een lamp wilt in- en uitschakelen, kun je van een ouderwets armatuur (met zuinige LED lampen) een slimmere lamp maken door deze te koppelen aan een stekker die op afstand te bedienen is. Dan kun je geen gebruik maken van de dimmer functie, je kunt wel op afstand en via een app de verlichting bedienen of timer programma’s instellen.
Let op bij LED lampen gebruiken in combinatie met dimmers, en houd er rekening mee dat je wellicht meer moet vervangen dan alleen de lampen.
